Numune Kabul Kriterleri
 

Numune Kabul Kriterleri

  • Müşteri numune gönderirken Deney Hizmet Sözleşmesinde(SZ.01) yazılan şartlarla birlikte, aşağıda belirtilen şartlara da uymakla yükümlüdür. Uygun olmayan numune gönderilmesi halinde MARGEM laboratuvarları numuneyi kabul etmeme hakkına sahiptir. 
  • Numunelerin MARGEM Laboratuvarlarına getirilmesine kadar geçen sürede muhafazasının sorumluluğu müşteriye aittir.
  • Bozulma özelliği olan numuneler (ısı, nem etkisiyle) gerekiyorsa aynı gün içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. 
  • Numunelerin özel saklama şartları varsa Deney İstek Formunda ilgili bölümde belirtilmelidir. 
  • Orijinal numuneyi temsil eden numune/numuneler zarar görmeyecek şekilde uygun kap ya da kutularda laboratuvara iletilmelidir.
  • Numune ambalajları numuneyi açıklayacak bilgileri içeren etikete sahip olmalıdır. Numuneler 01’den başlanarak müşteri tarafından mutlaka kodlanmalıdır. Deney Raporunda sadece numune kodları belirtilecektir.
  • Uluslararası geçerliliğe sahip deney/analiz standartları(TS, EN, ISO, ASTM, BS vb.) uygulamaları için mevcut standartlardaki numune ölçü, işleme ve şekil toleransları ve adetleri geçerlidir.

1.1. XRD-XRF NUMUNE KABUL KRİTERLERİ

  • Sıvı numune kabul edilirken kapalı bir kapta olmalıdır.
  • Sıvı numune miktarı en az 30 ml olmalıdır.
  • XRF İÇİN; Bulk numune kabul edilirken numune ölçüleri;  15-45 mm çap ve 35x35mm (max), yükseklik 10-20mm olmalıdır.
  • Bulk numunenin yüzeyi temiz ve düzgün olmalıdır.
  • Toz numune miktarı en az 10 gr olmalıdır.
  • Toz numune boyutu 63 mikron altı olmalıdır. Eğer değilse öğütülmelidir.
  • Toz numune kapalı ortamda alınmalıdır.
  • XRD İÇİN; Numune BULK ise yüksekliği 10 mm'yi geçmemelidir ve ölçüleri 20mm çap veya 20x20mm'yi geçmemelidir.
  • XRD ; yüksek sıcaklık analizinde; numune boyutları; 0.5-1.5mm, <11 mm, <25mm olmalıdır. Müşteri tarafından numunenin bileşimi ve ergime sıcaklığı kesinlikle bilinmlelidir.


1.2. MEKANİK TESTLER İÇİN NUMUNE KABUL KRİTERLERİ

Test için gönderilecek numuneler ilgili deney standardına uygun bir şekilde hazırlanmalıdır. Aşağıda metalik malzemeler için çekme, basma, eğme ve charpy vurma testi numune örnekleri verilmiştir. 

Metalik malzemeler için düz kesitli çekme test numunesi
Açıklama: levha malzeme

Metalik malzemeler için dairesel kesitli çekme test numunesi Açıklama: yuvarlak malzeme(G=4D)

Metalik malzemeler için düz kesitli yüksek sıcaklık çekme test numunesi
Açıklama: y. sıcaklık iki ucu vidalı

Metalik malzemeler için dairesel kesitli yüksek sıcaklık çekme test numunesi
Açıklama: y.sıcaklık düz numune

Metalik malzemeler için eğme test numunesi 
Açıklama: basma standart numune

Metalik malzemeler için basma test numunesi
Açıklama: 3 nokta eğme

Metalik malzemeler için charpy vurma test numunesi
Açıklama: çentik darbe(charpy)
Yorulma Deneyleri Numune Kabul Kriterleri

Yorulma deneyleri için ilgili deney standartlarında verilen numune ölçüleri, boyut ve işleme toleransları geçerlidir.
  • Nervürlü İnşaat Çeliği Yorulma Deneyi için numunenin düz olmasına dikkat edilmelidir. Deney parçasının çeneler arasında kalan serbest uzunluğunun yüzeyi, herhangi bir yüzey işlemine tabi tutulmamalıdır. Deney parçasının serbest uzunluğu, 500 mm ± 50 mm olmalıdır.
  • Raylarda Yorulma Deneyi için ilgili standarttan alınmış numune ölçüleri ve toleransları aşağıdaki şekilde verilmiştir.
      
  •  
Raylarda yorulma deneyi için numune boyutları

 

  • Numuneler malzemenin özelliklerini etkilemeyecek şekilde hazırlanmalıdır. Numunelerin kesilmiş yüzeyleri üzerinde işleme kusurları olmamalı, yüzeyleri pürüzsüz ve temiz olmalıdır. 
  • Mikro sertlik ölçümleri için ise numune yüzeylerinin parlatılmış olması da gereklidir.
  • Aksi belirtilmedikçe asgari numune sayısı çekme, basma, eğme ve darbe deneyleri için en az 5 adet hazırlanmalıdır. 

Not: Verilen ölçüler dışındaki numune boyutlarının uygulanabilirliği hususunda lütfen dce@karabuk.edu.tr adresine numune hazırlatacağınız malzeme ve düşündüğünüz numune boyutlarını içeren ayrıntıları e-postanızda yazınız.

1.3. TGA-DTA / DSC NUMUNE KABUL KRİTERLERİ 

  • Orijinal numuneyi temsil eden toz numune/numuneler plastik kaplarda, cam şişelerde veya santrifüj tüplerinde, ışığa hassas ise koyu renkli ambalajlarda ağzı kapalı olarak teslim edilmelidir. Numune kapları kontamine olmamış ve kontaminasyona yol açmayacak şekilde olmalıdır.
  • Daha önce başka amaçlarda kullanılmış ve yıpranmış ambalajlarda getirilen numuneler kabul edilmez.
  • Çatlak, kırık ya da temiz bir görünüme sahip olmayan ambalajlar numunenin özelliklerini bozmuş olabileceğinden kabul edilmez. 
  • Örneğin kimyasal bileşimi hakkında tam ve doğru bilgi verilmelidir.
  • Korozif örnekler cihaza zarar vereceğinden kabul edilmeyecektir.
  • Analizin hangi sıcaklık aralığında yapılacağını ve sıcaklık artış oranı ( t °C /dk.) belirtilmelidir. 
  • Termal analiz için numuneler öğütülmüş toz, granül, film veya parçalar halinde getirilebilir, fakat DSC analizleri için sadece öğütülmüş toz veya ince film şeklinde getirilen numuneler tercih edilir. 
  • Numuneler 30 mg’dan az olmamalıdır.
  • Ölçüm Belirsizliği istendiğinde birden fazla analiz yapılacağından yeterli miktarda numune gönderilmelidir. 
  • Aynı numune için farklı analiz talepleri olduğunda her analiz için numuneler ayrı ayrı teslim edilmelidir.


1.4. TARAMALI ELEKTRON MİKROSKOBU (SEM) NUMUNE KABUL KRİTERLERİ

  • SEM görüntüsü alınacak numuneler nemli olmayan ya da sulu olmayan katı numuneler olmalıdır. Teknik nedenlerden dolayı; kuru olmayan numunelerden SEM görüntüsü alınamaz.
  • Analiz için gönderilecek numuneler blok halinde olmalıdır. Katı numunelerin çapı 10 mm’yi geçmemelidir. 
  • Numune iletken değilse (direnci 10-10 ohm’dan büyükse), taramalı elektron mikroskobu ile çalışırken bazı problemler ortaya çıkacaktır. Bu tür numunelerin kaplanması gerekmektedir. Fakat kaplama yapılması, numuneye verdiği kontrastlığa bağlı olarak yaklaşık 20-50 nm büyüklüğünün altındaki yapıların görülmesini engelleyebilmektedir.
  • Kaplama yapılması, EDX analizinin malzeme içeriğinden farklı çıkmasına neden olur.
  • Numunede görmek istenilen şekillerin boyutları 20-50 nm’nin altındaysa ve numune yalıtkan ya da düşük iletkenliğe sahipse, numuneye düşük vakum ortamında bakılmalıdır. Fakat düşük vakum düşük çözünürlüğe neden olmaktadır. Eğer numune iletkense ya da kaplama yapılacaksa, numunenin yüksek vakum altında incelenmesi daha yararlı olacaktır.
  • Birden fazla numunenin aynı anda vakuma alınıp incelenmesi için, numune boyutlarının birbirleriyle fark yaratmayacak şekilde olması gerekmektedir. Farklı boyutlardaki numuneler, ayrı ayrı vakum odasına yüklenip analiz edileceğinden zaman kaybına yol açmaktadır.
  • Numunelerin, numune tutuculara yerleştirilerek analize hazır hale getirilmesi ve numunelerin analiz gününe kadar uygun şartlarda (sıcaklık, nem vb.) saklanması gibi koşulların sorumluluğu müşteriye aittir.
  • Numunelerden elde edilen görüntüler CD içerisinde deney raporuyla beraber verilir. MARGEM laboratuvarları verdiği analiz çıktısı SEM görüntülerinden sorumludur, oynanmış görüntülerden sorumlu tutulamaz.


1.5 METALOGRAFİ LABORATUVARI NUMUNE KABULl KRİTERLERİ

  • Kesilecek parçanın uzunluğu 60 cm. den fazla olmamalıdır.
  • Kesilecek parça küresel olmamalıdır.
  • Otomatik zımparalama ve parlatma işleminde daha iyi sonuç alınabilmesi için bakalit çapı 30 mm. olmalıdır.

1.6 MİKRO MAKRO SERTLİK ÖLÇÜM LABORATUARI NUMUNE KABUL KRİTERLERİ

  •  Mikrovickers ölçümler için uygulanan yük aralığı 1 g. ile 10 kg. arasındadır. Makrosertlik ölçümleri için ise 0.5 kg. ile 250 kg. aralığındadır. Bu aralık dışında yük uygulanamamaktadır.
  • Vickers sertlik ölçümleri için numunelerin parlatılmış olması gerekmektedir.
  • Brinell ve Rockwell sertlik ölçümleri için numunelerin, 1200 kademeye kadar zımparalanmış olması gerekmektedir.
  • Yüzey alanı 1 cm2 olan 1 adet numune yeterli olacaktır. Yeterli yüzey alanı olmaması durumunda 2-3 adet numune hazırlanmalıdır.
  • Numuneler malzemenin özelliklerini etkilemeyecek şekilde hazırlanmalıdır.
  • Numunelerin kesilmiş yüzeylerinde işleme kusuru olmamalı, pürüzsüz ve temiz olmalıdır.
  • Numuneler düz olmalıdır.
  • Vickers ve Brinell sertlik ölçümleri için numune yüzeylerinin parlatılmış olması gereklidir.


1.7 ELEMENTEL ANALİZ LABORATUVARI NUMUNE KABUL KRİTERLERİ

  • Numune en az 20mm çaplı dairesel bir alanı büyüklükte şekilde olmalıdır.
  • Numunenin bir yüzeyi düz ve zımparalanmış olmalıdır.
  • Elementel analiz için gelen numunelerin yüzeyleri düzgün ve kalın zımpara ile zımparalanmış olmalıdır.
1.8 KALINTI GERİLME ÖLÇME DENEYİ NUMUNE KABUL KRİTERLERİ
  • Raylarda kalıntı gerilme ölçümü standartlara göre yapılacak ise, 1000 ± 50 mm boyunda 6 adet aynı profile sahip ray numunesi gereklidir.